Kryteria depresji wg ICD 10 i DSM 5
Omawiając kryteria depresji ujęte w ICD-10 można uporządkować swoje myślenie o zaburzeniach depresyjnych i uzyskać nieco spokoju w zamieszaniu, które powoduje potoczne myślenie na ten temat. Należy też pamiętać, że depresja bardzo często wymaga współpracy z psychiatrą i terapeutą. Często również terapeutą rodzinnym.
WHO wymienia następujące objawy:
· Obniżenie nastroju (nie ulega większym zmianom, niezależnie od okoliczności zewnętrznych)
· Ubytek energii
· Zmniejszenie aktywności
· Zmniejszenie odczuwania przyjemności
· Zmniejszenie zakresu zainteresowań
· Obniżona koncentracja
· Zmęczenie (nawet po małym wysiłku)
· Zaburzenia snu
· Zburzenia łaknienia (również utrata masy ciała)
· Obniżona samoocena
· Mogą występować dolegliwości somatyczne (fizyczne)
· Wyraźne zahamowanie psychoruchowe lub pobudzenie ruchowe
· Utrata libido
W zależności od liczby i nasilenia objawów epizod depresyjny można podzielić na łagodny, umiarkowany lub ciężki.
Nieco inny porządek proponuje Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne w swojej klasyfikacji DSM 5. Choć wymienia te same objawy, klasyfikuje je w następujący sposób:
· Obniżony nastrój utrzymujący się przez większą część dnia, prawie każdego dnia, ujawniany albo w postaci subiektywnych skarg, albo za pośrednictwem obserwacji czynionych przez inne osoby. U dzieci i osób dorastających nastrój może być drażliwy
· Znaczne zmniejszenie zainteresowań i zdolności do odczuwania przyjemności w stosunku do wszystkich lub prawie wszystkich aktywności, utrzymujące się przez większą część dnia lub niemal każdego dnia
· Znaczący spadek masy ciała, bez rozmyślnego ograniczenia przyjmowanych pokarmów lub zwiększenie masy ciała albo zmniejszenie lub zwiększenie apetytu. U dzieci należy brać także pod uwagę niepowodzenie w osiągnięciu oczekiwanej masy ciała
· Bezsenność lub nadmierna senność niemal każdego dnia
· Pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe niemal każdego dnia
· Zmęczenie lub poczucie braku energii niemal każdego dnia
· Poczucie braku własnej wartości lub nieadekwatne, nadmierne poczucie winy
· Zmniejszona zdolność myślenia lub koncentracji albo brak zdecydowania
· Nawracające myśli o śmierci (nie tylko lęk przed śmiercią), nawracające myśli samobójcze bez określonego planu działania, próby samobójcze lub określony plan popełnienia samobójstwa
Uzupełnieniem tych objawów są kryteria ich nasilenia i częstotliwość występowania. Kolejnym krokiem jest różnicowanie depresji od innych zaburzeń psychicznych. Te szczegółowe rozróżnienia pozostawmy jednak diagnostom. W kontakcie z dzieckiem lub nastolatkiem warto pamiętać, że dostrzeżenie choćby jednego z wymienionych wyżej objawów powinno wzbudzić niepokój i być powodem do rozmowy z opiekunami dziecka.
mgr Katarzyna Panek, psycholog, terapeuta
